غدد اشکی غدههای کوچک دوسانتیمتری و بادامیشکلاند و در گوشه بیرونی چشمها و پشت پلکهای فوقانی قرار گرفتهاند. مایع اشکی از طریق ۶ تا ۱۲ مجرای کوچک ترشحی به فضای میان چشم و پلک فوقانی وارد میگرد
ا هر بار باز و بسته کردن چشمها اشک از مجاری ترشحی غدد اشکی چکیده شده و به سمت مجرای اشکی- بینی که به صورت دو سوراخ بسیار ریز در گوشه داخلی چشمها قرار گرفته، هدایت میگردد. در انتها اشک به کیسه اشک و سپس به حفره بینی میریزد. به همین علت است که هنگام گریه کردن ممکن است دچار آبریزش بینی گردید.[۱]
غده اشکی همانند غدد بزاقی پیوسته در حال ترشح است و مهمترین ماده درون اشک آنزیم لیزوزیم است که باکتریها را میکشد. غدد اشکی روزانه حدود دو قاشق چایخوری اشک تولید میکنند. وظایف اشک شستوشوی سطح چشم، ضد عفونی کردن چشمها، لغزنده کردن چشمها برای حرکت آسان کره چشم و پلک، جلوگیری از خشک شدن چشمها و پلکها و تغذیهٔ قرنیه میباشد. اشک حاوی آب، چربیها، مواد معدنی، نمک و پروتئین است. دستگاه اشکی شامل غده اشکی، مجرای اشکی، منفذ اشکی، کیسه اشک و مجرای اشکی بینی میباشد
مجاری اشکی
اشک عمدتا توسط غده اشکي که در قسمت فوقاني- خارجي کاسه چشم قرار دارد، توليد مي شود. با هر بار پلک زدن، اشک توليد شده روي سطح چشم پخش مي شود و ميزان اضافه آن توسط سيستم تخليه کننده اشک ازچشم خارج مي گردد و به داخل بيني مي ريزد. در حالت طبيعي در هر چشم دو مجرا (بنام کاناليکول فوقاني و تحتاني) براي خروج اشک از چشم وجود دارد:
انسداد مجراي اشکي در کودکان و نوزادان پديده اي شايع است؛ بطوريکه در نوزادن رسيده ( فول ترم) در 5% موارد و در نوزادان نارس تا 30 درصد موارد انسداد مجراي اشکي در زمان تولد مشاهده مي شود. اين کودکان معولا تا سن 8 الي 9 ماهگي در 90% موارد خود به خود بهبود مي يابند و در صورت عدم بهبود خود به خودي، بعد از اين سن سونداژ ( ميل زدن) مجراي اشکي انجام مي شود.
اگر سونداژ در سن زير يک سالگي انجام شود، احتمال موفقيت بالاي 90% است و هر چه سن در موقع سونداژ بالاتر باشد، احتمال موفقيت کمتر است. در کودکان بالاي يک سال معمولا 1 الي 2 بار سونداژ انجام مي شود و در صورت عدم موفقيت، لوله مخصوصي از جنس سيليکون ( بنام کراوفورد) در داخل مجراي اشکي کار گذاشته مي شود که تا يک سال در محل باقي مانده و سپس خارج مي گردد.
در کودکان بالاي 4 الي 5 سال معمولا نياز به عمل جراحي داکريوسيستورينوستومي (DCR) همراه با کار گذاري لوله سيليکون است.
جراحی مجاری اشکی
اشک عمدتا توسط غده اشکي که در قسمت فوقاني- خارجي کاسه چشم قرار دارد، توليد مي شود. با هر بار پلک زدن، اشک توليد شده روي سطح چشم پخش مي شود و ميزان اضافه آن توسط سيستم تخليه کننده اشک ازچشم خارج مي گردد و به داخل بيني مي ريزد. در حالت طبيعي در هر چشم دو مجرا (بنام کاناليکول فوقاني و تحتاني) براي خروج اشک از چشم وجود دارد: يکي در پلک بالا و ديگري در پلک پايين.
جراحی مجاری اشکی
اشک عمدتا توسط غده اشکي که در قسمت فوقاني- خارجي کاسه چشم قرار دارد، توليد مي شود. با هر بار پلک زدن، اشک توليد شده روي سطح چشم پخش مي شود و ميزان اضافه آن توسط سيستم تخليه کننده اشک ازچشم خارج مي گردد و به داخل بيني مي ريزد. در حالت طبيعي در هر چشم دو مجرا (بنام کاناليکول فوقاني و تحتاني) براي خروج اشک از چشم وجود دارد: يکي در پلک بالا و ديگري در پلک پايين. اين مجاري از دو سوراخ کوچک در لبه پلک بالا و پايين در سمت بيني بنام پونکتوم شروع مي شوند. اشک ازپونکتوم ها به داخل کاناليکول فوقاني و تحتاني و سپس کيسه اشکي هدايت مي شود. کيسه اشکي در گوشه داخلي چشم در کنار ريشه بيني قرار دارد. سپس اشک از طريق مجراي بيني -اشکي وارد بيني مي شود.